On the Bench

Sửa chữa đồng hồ Orient Crystal

Sơ lược về hãng Orient và mẫu Orient Crystal 3 stars

Hãng sản xuất đồng hồ đeo tay Orient được thành lập vào tháng 07 năm 1950 tại Tokyo.  Trước đó, từ năm 1901, ông Shogoro Yshida – người sáng lập ra Orient – đã mở một cửa hiệu đồng hồ tại Ueno, một khu thương mại sầm uất ở Tokyo. Gần 70 năm kể từ ngày thành lập, hãng đã liên tục cố gắng để đồng hồ mang thương hiệu Orient trở nên phổ biến trên toàn thế giới thông qua những sản phẩm chất lượng với giá thành cạnh tranh.

Trong những năm gần đây, với sự cạnh tranh khốc liệt từ các hãng đồng hồ danh tiếng từ Thuỵ Sỹ hoặc các hãng bình dân từ Hồng Công, cùng với sự bùng nổ của đồng hồ điện tử,  đồng hồ thông minh,… hãng Orient vẫn tiếp tục đứng vững và phát triển bằng những cải tiến trong chất lượng và sự đa dạng của kiểu dáng. Hãng vẫn liên tục cho ra mắt những bộ sưu tập, những dòng đồng hồ phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của đàn ông cũng như phụ nữ, với giá cả phải chăng, trở thành sự lựa chọn của nhiều người yêu đồng hồ trên thế giới và Việt Nam.

Tại Việt Nam người tiêu dùng đã biết đến thương hiệu đồng hồ Orient từ rất lâu. Ở Sài Gòn, đồng hồ bốn mặt cũ được hãng đồng hồ Orient tặng nhân dân Sài Gòn vào năm 1964. Trải qua gần 50 năm, đồng hồ bốn mặt đường Nguyễn Huệ đã chứng kiến biết bao sự kiện và đổi thay của thành phố. Nó đã đi vào lòng biết bao nhiêu con người, và nó cũng là phần hồn của con đường này. Các mẫu đồng hồ nổi tiếng của Orient có thể kể đến là mẫu đồng hồ Sea King (hay còn gọi là SK) – “Thủy quân lục chiến” đã rất quen thuộc với nhiều thế hệ người Việt Nam. Mẫu đồng hồ Orient Crystal 3 ngôi sao cũng là mẫu rất quen thuộc, phổ biến từ những năm 90 với những đặc điểm:

  • Là mẫu đồng hồ cơ bản (entry level) của Orient
  • Bộ máy in-house cal. 46943 với 21 chân kính, được thiết kế, ra đời từ những năm 70 với ưu điểm bền bỉ, chính xác có thể sánh với nhiều bộ máy của Thuỵ Sỹ nhưng giá lại rất phải chăng, hợp lý. Điểm trừ chỉ là không có hacking (dừng kim giây), không lên giây cót bằng tay
  • Mặt kính cứng, trải qua thời gian không thể tránh khỏi vết xước dăm trên mặt. Bù lại giá thành rẻ hơn hẳn so với kính sapphire, đặc biệt là ở thời điểm thập niên 90’s
  • Mặt và kim hợp lý với cọc số gắn trên mặt điểm nhấn là chấm dạ quang dưới chân cọc số, bộ kim kiểu dáng ba toong
  • Hiện nay giá trung bình cho một chiếc Orient Crystal 3 stars (mới 90%) là khoảng 300 $

“Bệnh nhân” Orient Crystal 3 stars

Đồng hồ Orient Crystal 3 stars 21 jewels (S/N: 469WC8-60 CA) nhập viện trong tình trạng:

  • Chỉ chạy được vài phút sau khi lắc
  • Kính xước nhiều, dây dão, dạ quang kim mờ – dấu hiệu lão hoá không tránh khỏi của một chiếc đồng hồ đã gần 20 năm tuổi
  • Ngày và thứ vẫn có thể chỉnh được bình thường

Với tình trạng của chiếc Orient cho thấy tối thiểu cũng cần lau dầu, cân chỉnh. Bây giờ là lúc bắt tay vào việc thôi !

Đầu tiên là mở nắp đáy với Jaxa tool

IMG_0772

Tình trạng sơ bộ là dầu máy khô bết, bánh đà bị rỗ lỗ chỗ

Mặt đồng hồ bị lão hoá khá nhiều. Dạ quang trên kim đã ngả màu han rỉ, không còn phát sáng; mặt kính trầy xước khá nhiều chứng tỏ đã qua tay nhiều chủ sử dụng không cẩn thận; mặt số ngày và thứ bị lão hoá nhưng vẫn còn khá sắc nét; bánh răng lên cót bị cặn dầu khô bám, két lại khiến cho truyền động rất khó khăn.

Máy được tháo rời từng bộ phận để đưa vào vệ sinh bằng máy ultrasonic.

Kim giờ đã han rỉ, dạ quang lão hoá không còn phát sáng.
IMG_0805

Sau khi vệ sinh, lần lượt từng bộ phận được hong khô sau đó tẩy sạch một lần nữa bằng gum rodico để bảo đảm rằng mọi vết dầu khô hoặc chất bẩn đều không còn.

Tiến hành lắp ráp, tra dầu

Cân chỉnh bằng máy timegrapher trước khi đóng nắp; kiểm tra chức năng lên giây tự động; kiểm tra chỉnh lịch ngày và thứ;  và Lên tay!

IMG_0801

Hi vọng chiếc Orient Crystal 3 stars sẽ tiếp tục bền bỉ phục vụ nhu cầu xem giờ của chủ nhân một cách chính xác nhất.

Sửa chữa đồng hồ GUCCI

1. Tiếp nhận và kiểm tra sơ bộ

Chiếc Gucci được tiếp nhận trong tình trạng ngừng chạy hoàn toàn, dây xước dăm, mặt kính có một vài vết xước nhỏ.

2. Kiểm tra

Xem nguyên lý hoạt động của đồng hồ quartz tại đây.

Kiểm tra lần lượt:

  • Kim phút không chạm mặt kính; kim giờ không chạm mặt đồng hồ, loại trừ nguyên nhân do ma sát giữa kim và mặt đồng hồ ♦
  • Thử xem liệu có bị bó máy. Kết quả cho thấy máy không bị bó ♦
  • Vệ sinh khoang chứa pin và lá đồng tiếp xúc, đảm bảo pin cung cấp điện đến bộ maý, thay pin mới nhưng kim vẫn không nhúc nhích ♦
  • Như vậy có thể thấy IC đồng hồ đã hỏng. Với lỗi này thì phương án tốt nhất là thay cả bộ máy ♥♥♥

3. Tháo máy

Trước khi tháo máy khỏi vỏ thì cần tháo trục núm, nhẹ nhàng lật mặt đồng hồ đặt lên vải mềm hoặc gỗ cây cơm nguội để tránh làm xước mặt hoặc hỏng kim đồng hồ, khẽ ấn vào núm đồng thời xoay và rút trục núm.

IMG_0480

Tháo kim, miếng đệm Bergeon được dùng để tránh gây xước cho mặt đồng hồIMG_0234

Xác định mã số, ký hiệu của bộ máy, trong trường hợp này là máy ETA 901.001 và thông số không kém phần quan trọng là độ dày của máy, phải cần đến thước kẹp. Độ dày của máy là 3,35 mmIMG_0236

Thông số cơ bản của ETA 901.001:

  • Đường kính ngoài : 5 1/2 x 6 3/4 Ligne hoặc 13.0 x 15.15 mm
  • Độ dày máy, chưa tính đến trục kim là 2.40 mm; Độ dày từ đáy đến đỉnh trục kim (thông số quan trọng để xác định đúng loại máy) là 3.4 mm
  • Pin loại 321
  • Máy dùng 2 kim; Kim giờ 1.2 mm; kim phút: 0.7mm
  • Có 01 chân kính (jewel)
  • Sản xuất, lắp ráp tại Thuỵ Sỹ bởi hãng ETA

ETA 901_001

Và sau đó tìm website bán hàng, đặt hàng….chờ đợi….chờ đợi….

Hàng về.

fullsizeoutput_a7b

  • Việc đầu tiên là kiểm tra bộ máy, đảm bảo hoạt động ổn định, chính xác.
  • Gắn mặt đồng hồ lên máy: chắc chắn, đúng hướng, không gây bất kỳ xước xát nào lên “bộ mặt” của đồng hồ. Làm sạch mọi vết bẩn, dấu vân tay (nếu có) trên mặt đồng hồ.
  • Gắn kim giờ, kim phút và lưu ý: kim không chạm mặt đồng hồ, song song với mặt đồng hồ, đúng với cọc số, trường hợp không có cọc số thì căn chỉnh để 2 kim vuông góc tại vị trí 3/9 giờ.
  • Lắp pin, lưu ý phải dùng panh loại nhựa, tránh đoản mạch chập hỏng pin hoặc chập mạch đồng hồ
  • Đóng nắp, dùng đồ của Horotec, đảm bảo khi đóng nắp không ảnh hưởng đến mặt kính đồng hồ
  • Vệ sinh vỏ ngoài, dây.

IMG_0482

Kết quả cuối cùng:

IMG_0230

IMG_0478

Và chiếc Gucci đã hoạt động trở lại, mong là sẽ mang lại niềm vui trên cổ tay cho quý cô chủ ♥♥♥

Đồng hồ Soviet Volna

Hiện nay việc sưu tầm những chiếc đồng hồ được sản xuất trong thời kỳ Xô Viết trở thành thú vui với nhiều người. Một số mẫu đồng hồ được xuất xưởng trong giai đoạn 60-70-80 cho đến 90 được săn lùng ráo riết, đặc biệt nếu các chi tiết của chiếc đồng hồ là nguyên bản thì mức độ quý hiếm càng cao.

Một trong những hãng được nhiều người sưu tầm là Volna (tiếng Nga là ВОЛНА), đặc biệt là mẫu Volna sử dụng bộ máy 2809.  Trong thời kỳ những năm từ cuối những năm 50′ đến năm 70 thì hầu như tất cả đồng hồ với bộ máy có chứng chỉ COSC đều có xuất xứ từ Thụy Sỹ.  Bộ máy 2809 là bộ máy đầu tiên do Xô Viết sản xuất đạt được chứng chỉ COSC. Vì thế, việc sưu tầm và có được một chiếc Volna sử dụng bộ máy 2809 được xuất xưởng trong thời kỳ này là rất quý.

Một người bạn có chiếc đồng hồ Volna (tiếng Nga ВОЛНА) được giới thiệu là sử dụng bộ máy 2809, được cho là nguyên bản từ mặt số, vỏ, kim, bộ máy:

Tampered Volna

2809 Cal

Tuy vậy, kết quả đối chiếu với hình ảnh một số mẫu Volna xuất xưởng cùng thời kỳ cho thấy:

  • Bộ kim của chiếc Volna, dù có vẻ khá cùng niên đại với mặt số, cọc số nhưng lại không phải nguyên bản. Cọc số có dạng tam giác nhọn nhưng bộ kim lại dạng ba-toong, không ton – sur – ton.
  • Bộ kim gốc có kiểu dáng Lance, ton – sur – ton với cọc số. Đặc biệt kim giây có màu đỏ, không phải màu vàng

Authentic Volna.jpg

  • Máy 2809: Do hình ảnh không sắc nét nên khó phân biệt đây là hình chụp lúc đang chuyển động hay đứng yên. Trường hợp chụp lúc máy đang dừng, bánh lắc không có vít tinh chỉnh (screwless balance wheel) nghĩa là được sản xuất từ vật liệu Glucydur. Tuy nhiên, tại thời điểm máy 2809 được sản xuất thì ngay cả bộ máy Cal 135 của Zenith vẫn phải sử dụng vít tinh chỉnh, chưa áp dụng vật liệu Glucydur cho bánh lắc. Như vậy, bánh lắc của bộ máy 2809 cũng không phải nguyên bản.
  • Màu sơn khác nhau trên 5 ngôi sao: Sau gần 60 sử dụng thì việc phai màu sơn trên ngôi sao là hoàn toàn có thể xảy ra.

Kết luận: Bộ máy 2809, đồng hồ Volna là những mẫu đồng hồ đánh dấu sự trưởng thành, lớn mạnh về chất lượng, mức độ hoàn thiện của đồng hồ Soviet, vì thế rất đáng để sưu tầm, lưu giữ khi các chi tiết là nguyên bản.

Leave me alone box

Chiếc hộp vô dụng (Useless machine) hay còn gọi là Chiếc hộp muốn yên thân.

Chức năng duy nhất chiếc hộp là khi bật công tắc sẽ kích hoạt cơ chế để tắt công tắc. Ý tưởng ban đầu do Marvin Minsky , là một nhà khoa học nhận thức trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) người Mỹ, đồng sáng lập của phòng thí nghiệm AI của Viện công nghệ Massachusetts, và tác giả của một số tác phẩm về AI và triết học, phát minh ra.

CITIZEN ECO-DRIVE E11

Eco-Drive là công nghệ độc quyền, mang tính đột phá của hãng đồng hồ Citizen để chuyển hoá ánh sáng thành điện năng sau đó lưu trữ trong một loại pin đặc biệt để từ đó cung cấp năng lượng cho chiếc đồng hồ.
E011 là một mẫu máy Eco-Drive phổ biến, được dùng nhiều trên đồng hồ Citizen. Thông thường với mỗi lần sạc đầy, máy E011 có thể hoạt động liên tục (mà không cần sạc) trong vòng 180 ngày. Thời gian sạc đầy của E011 với ánh sáng trong nhà là đèn huỳnh quang ở khoảng cách 20 cm hoặc đèn sợi đốt ở khoảng cách 50 cm là 130 giờ. Với ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp thì thời gian sạc đầy là 11 giờ hoặc là 40 giờ với ngày mây mù.

Trong trường hợp pin đồng hồ gần cạn kiệt, kim giây sẽ nhảy 2 giây / lần thay vì 1 giây/lần như thường lệ. Khi thấy có dấu hiệu này cần sạc pin dưới ánh sáng tự nhiên ngay để tránh pin bị cạn kiệt sẽ mau hỏng. Hình ảnh của đồng hồ Citizen khi pin gần cạn kiệt:

Khi sử dụng đồng hồ Eco-drive cần lưu ý:
  • Sạc đầy pin (sạc bằng ánh nắng mặt trời khoảng 2 tiếng) trước khi cất trữ. Sạc đầy pin đồng hồ sẽ hoạt động được khoảng 6 tháng, do đó cần phơi sáng 5 tháng một lần để giữ cho pin đầy năng lượng.
  • Không để đồng hồ ở nơi có nhiệt độ cao hơn 60 độ C, thấp hơn -10 độ C, nơi ẩm ướt, bụi bặm, nhiều hóa chất.

Mẫu đồng hồ sử dụng máy Eco-drive E011, GN-4W-S, mới được vệ sinh và sạc pin, sẵn sàng lên tay trở lại…

IMG_0298

Thay máy cho đồng hồ Victorinox

Chiếc Victorinox không may bị rơi dẫn đến hiện tượng lúc chạy lúc nghỉ, kim giờ, kim phút bị trôi. Sau khi tháo máy, xem xét thì thấy:

  • Máy quartz Ronda 517 – H2;
  • Phần điện tử: IC, cuộn dây vẫn hoạt động tốt;
  • Kiểm tra các bánh răng thì thấy bánh răng số 3 (third wheel) đã bị gãy trục

IMG-0510

Với trường hợp này nếu thay riêng bánh răng thì chi phí cũng ngang với thay cả bộ máy. Giải pháp tối ưu là thay toàn bộ máy:

  • Thay máy Ronda 517 – H2 (H2 là độ cao máy, chú ý có 3 loại H1/2/3 tránh mua nhầm)
  • Thay gioăng nắp đáy.
  • Vệ sinh và hoàn trả.

Hai giây trễ của đồng hồ trên sân ga tại Thuỵ Sỹ

Hai (2) giây có ý nghĩa gì đối với bạn hay không?

Trên tất cả sân ga tại Thuỵ Sỹ, những chiếc đồng hồ do Đường sắt liên bang Thụy Sỹ (SBB CFF FFS) đặt tại mỗi ga đều có chung một đặc điểm về thiết kế là kim giây của đồng hồ chạy hơi nhanh một chút để đi hết một vòng trong 58 giây, để rồi tạm ngưng trong 02 giây ở vạch 12 giờ trước khi bắt đầu một vòng mới. Theo Mondaine thì SBB đã làm như vậy trong suốt 70 năm qua, bắt nguồn từ mong muốn có được sự chính xác tuyệt đối về thời gian. Trong thập niên 40, Thụy Sỹ muốn rằng tất cả các đồng hồ ở mỗi ga đều phải được đồng bộ với nhau để đảm bảo độ chính xác. Trong ngành vận tải đường sắt, sự chính xác và đồng bộ về thời gian là vô cùng quan trọng, không chỉ các chuyến tàu đi và đến cần đúng giờ (đến từng giây) thậm chí ngay cả các ga tàu cũng phải duy trì sự đồng bộ đó. Năm 1944, Hans Hilfiker, một kỹ sư người Thụy Sỹ đã thiết kế ra một hệ thống có thể đồng bộ các đồng hồ ở mỗi sân ga thông qua tín hiệu được truyền đi thông qua đường dây điện thoại. Hệ thống này sẽ tái đồng bộ các đồng hồ tại hàng nghìn sân ga mỗi phút. Hai giây tạm dừng chính là thời gian đủ cho mỗi đồng hồ có thể được đồng bộ với nhau và cho phép vô hiệu sai lệch nếu có. Và vì vậy, việc tạm dừng 2 giây mỗi phút trên các đồng hồ ở sân ga đã trở thành biểu tượng đặc trưng mang đậm tính “đúng giờ” kiểu Thụy Sỹ.

Thiết kế đặc trưng của đồng hồ gồm: Mặt đồng hồ đơn giản và mạnh mẽ. Trên mặt đồng hồ không có các con số, chỉ có vạch chia phút màu đen trên nền trắng. Kim giờ và kim phút màu đen. Đối lập với màu đen và nền trắng là kim giây màu đỏ, được gọi là “rote Kelle” bởi có hình tròn màu đỏ đặc trưng ở đuôi, bắt chước biểu tượng thiết bị của người bẻ ghi sử dụng để ra tín hiệu cho người lái tàu thông báo tàu có thể xuất phát.

Lấy cảm hứng từ chiếc đồng hồ trên sân ga, vào giữa những năm 80, hãng Mondaine đã được cấp phép sử dụng thiết kế đồng hồ này trên các mẫu đeo tay. Đến năm 2013, Mondaine cuối cùng cũng đã đưa được tính năng tạm ngưng 2 giây như trên lên mẫu đồng hồ đeo tay có tên Stop2Go. Trên rất nhiều phương diện thì mẫu đồng hồ này rất giống với những chiếc đồng hồ ở trên sân ga Thụy Sỹ mà hành khách đi tàu đã rất quen thuộc. Tính năng đặc trưng Stop2Go này được bắt chước giống như nguyên mẫu: kim giây màu đỏ chạy hết một vòng trong 58 giây, sau đó đợi ở vị trí 12 giờ trong 02 giây cho đến khi kim phút nhảy một vạch, rồi lại tiếp tục vòng quay mới.

Phần động cơ bên trong của đồng hồ thực sự đặc biệt ở chỗ Mondaine phải sử dụng hai máy riêng biệt để vận hành chiếc đồng hồ theo đúng cách. Điều này có nghĩa là kim giờ và kim phút được vận hành ở trên hệ thống bánh xe truyền động khác với hệ thống của kim giây. Theo một cách nào đó thì động cơ của đồng hồ gần như là được ghép từ hai động cơ vào một.

Quan sát chiếc đồng Stop2Go, có khi nào bạn tự hỏi, hai giây liệu có thể thay đổi gì trong cuộc đời mình hay chưa?

A512-30358-16SBB-stop2go

Đo độ chính xác của đồng hồ bằng máy TimeGrapher

Máy đo độ chính xác của đồng hồ, thường được gọi là TimeGrapher, là công cụ không thể thiếu với mỗi thợ sửa đồng hồ. Timegrapher giúp người thợ có cái nhìn nhanh, tổng quát về tình trạng của chiếc đồng hồ. Giá của Timegrapher cũng có nhiều mức khác nhau, tuỳ theo thuộc xuất xứ, tính năng, thông thường giá dao động từ 200 – 2000 $. Bài viết này sẽ giới thiệu dòng máy đơn giản với những tính năng tối thiểu nhưng rất hữu dụng khi xem xét một chiếc đồng hồ, dù là để sửa chữa, cân chỉnh hay chỉ đơn thuần là đánh giá chất lượng của đồng hồ trước khi mua hoặc bán.

Timegrapher_wristime

  1. Nguyên lý hoạt động của Bộ dao động đồng hồ

Trước hết, chúng ta sẽ làm quen với nguyên lý hoạt động của bộ dao động, trái tim của bộ máy đồng hồ.

Các bộ phận của bộ dao động như trong hình 1. Năng lượng cót được truyền đến Escape pinion làm cho bánh xe escape (escape wheel) luôn có xu hướng quay theo chiều kim đồng hồ. Tuy nhiên, Entry pallet (số 11) đóng vai trò khoá trước, Exit pallet (số 12) đóng vai trò khoá sau sẽ chỉ cho phép Escape wheel dịch chuyển theo mỗi lần bánh xe tóc (Balance) chuyển động.

escapement.omega

Minh hoạ nguyên lý hoạt động của bộ dao động

EscapeAnimation

Tần số dao động của Impulse pin hay còn gọi là Impulse jewel (nốt tím trên đĩa đồng tâm của Balance) chính là thông số Bph của đồng hồ. Ví dụ: 28800 bph nghĩa là Impulse jewel sẽ “va” với pallet fork (số 7) từng đó lần trong 01 giờ hay nói cách khác là 14400 lần Impulse jewel hoàn tất chu trình dao động.

Khi dao động, sẽ có 10 xung động âm thanh được tạo ra, trong đó, có 3 xung lớn nhất

  • Lần 1 (unlock): là khi Impulse pin “va” với pallet fork. Đây là xung động bắt nhịp có độ chính xác cao, sẽ được ghi lại để đo gía trị sai lệch (rate deviation) và sai lệch của chu kỳ dao động (beat error)

pulse1

  • Lần 2 (impulse) là khi răng của escape wheel va với entry pallet và pallet fork va với impulse pin. Xung động này không được sử dụng.

pulse2

  • Lần 3 (Drop): là khi răng của escape wheel gặp exit pallet và thân của pallet fork (pallet lever – số 9) và với banking pin (số 8). Xét về mức độ thì xung động này là lớn nhất và được dùng để đánh giá cường độ (amplitude)

pulse3

Các xung động còn lại không được ghi nhận.

2. Nguyên lý đo

– Rate Deviation: Sai lệch của đồng hồ là sai khác giữa các khoảng thời gian được ghi nhận và giá trị chuẩn, tính trung bình trong chu kỳ đo, tính theo ngày. Dao động của đồng hồ được tính:

Rate deviation

Rate = (Rate tic + Rate tac)/2

– Beat Error: Thể hiện sự mất đồng bộ trong dao động của Balance wheel. Trong 1 chu kỳ Balance wheel chuyển động về 2 phía, Sai số giữa 2 lượt chuyển động chính là beat error

Viberation distances

Beat error

Beat error = (t1-t2)/2

– Amplitude: Trước hết phải nói về Lift-Angle là giá trị góc mà Impulse Pin di chuyển trong thời gian giữa xung Unlock và xung Drop, được minh hoạ trong hình dưới. Đa số đồng hồ có lift angle la 51-52 độ. Vì Balance wheel không chỉ xoay trong lift angle mà còn vượt qua khỏi khoảng này, và Amplitude là góc giữa điểm xoay xa nhất và vị trí nghỉ của balance wheel. Giá trị Amplitude thông thường khoảng 260-310 độ. Khi dầu bôi trơn bị lão hoá thì amplitude sẽ giảm dần

Lift Angle

3. Hoạt động của máy TimeGrapher

Máy đo TimeGrapher gồm các bộ phận:

– Micro cực nhạy ghi nhận các xung động âm thanh;

– Bộ dao động nội chính xác (nôm na chính là một chiếc đồng hồ điện tử), làm chuẩn để so sánh với dao động của đồng hồ;

– Bộ Điều khiển, bộ nhớ, Màn hình hiển thị

– Giá đỡ xoay.

Màn hình hiển thị có những chấm liên tục thể hiện mức độ sai lệch của đồng hồ. Nếu giá trị đo được bằng giá trị chuẩn, chấm mới sẽ nằm ngang bên phải chấm trước đó, nếu tăng hoặc giảm thì chấm mới sẽ nằm trên hoặc dưới về bên phải so với chấm trước đó. Vì vậy nếu chiếc đồng hồ nào có đường chấm càng bằng phẳng nghĩa là độ chính xác càng cao.

 

IMG_6343

Ngược lại, nếu đường chấm càng dốc, độ chính xác càng kém.

IMG_0026

Kết quả đo sẽ cho ta:

Rate: Chấp nhận được là ±20 s/day;

Beat error: chấp nhận được là 0,6 – 1 ms;

Amplitude: chấp nhận được là 250-270 độ.

Có thể đo ở các vị trí khác nhau để biết mức độ chính xác của đồng hồ: Mặt ngửa, Mặt sấp; 3H, 6H, 9H, 12H.

Hoạt động của Balance wheel :

Xem thêm Xung động âm thanh: 

 

Đo độ chính xác của đồng hồ bằng ứng dụng trên App Store

1.  Ứng dụng Kello (iOS)
Sau một hồi tìm kiếm và dùng 2 cách đo bằng công cụ sẵn có, trên tôi vô tình tìm thấy phần mềm Kello trên Apple store, sau khi đọc một loạt các bình luận, thấy khá hấp dẫn nên tôi đã quyết định mua (9$) và dùng thử
Cần gì:
– iPhone (tối thiểu 4/4S) và tai nghe (tốt nhất là loại đi kèm với máy iPhone)
– Phần mềm Kello, mua trên Itunes giá 9$
– Một chiếc khăn bông mềm để triệt nhiễu nền
– Đồng hồ cần đo
Nguyên lý của phần mềm: Khi đồng hồ hoạt động, bánh xe tóc lắc (balance wheel) xoay trong chu kỳ 60 phút và một phần năng lượng này được giải phóng dưới dạng âm học (tiếng tíc tắc), được gọi là “beats per hour” (bph).

Bảng liệt kê BPH:

No. Beats per Second Beats per Hour Hz
1

5

18000

2.5

2

5.5

19800

2.75

3

6

21600

3

4

7

25200

3.5

5

8

28800

4

6

10

36000

5

Trình tự:
Tần suất phát ra tiếng tíc tắc này có thể được đo và so sánh với đồng hồ điện tử (chính xác hơn) nội trong iPhone, từ đó có thể xác định được độ sai lệch của đồng hồ
– Vào phòng kín, triệt mọi nguồn âm (quạt, điều hòa, nhạc, v.v…)
– Cắm headphone, chạy phần mềm, điều chỉnh độ tăng khuếch đại ở vị trí tối đa;
– Đặt microphone lên mặt đồng hồ, nếu hở máy thì đặt trên đáy (theo kinh nghiệm thì đây là vị trí nghe rõ nhất, với Seiko SKX007, đáy đồng hồ dày đặc, khi áp lên tai nghe tiếng tíc tắc rất nhỏ, nếu nghe từ phía mặt đồng hồ thì rõ hơn). Lưu ý: hướng dẫn của phần mềm là đặt ở đáy đồng hồ)
– Di chuyển microphone tìm vị trí mà tín hiệu trên Kello hiển thị lớn nhất (xung răng cưa lớn nhất);
– Phần mềm sẽ tự động dò BPH (21600/28800 như ví dụ), sau khi tín hiệu ổn định (đèn chuyển màu xanh), phủ vải lên và giữ nguyên vị trí;
– Phần mềm hiển thị kết quả; Nên đo liên tục trong 1-3 phút và lặp lại nhiều lần để có kết quả chính xác nhất;
Kết quả: Kết quả đo được hiển thị trên màn hình. Tôi đã lần lượt thử với một số đồng hồ sẵn có và rút ra một số nhận xét:
– Đối với 2 chiếc đồng hồ Vostok thì không thể đo được dù đã làm đủ cách, có thể sẽ kiếm microphone nào nhạy hơn để thử;
– Đối với chiếc TAT homage cũng có chung kết quả trên;
– Seiko SKX007: chịu khó “lắng nghe”, triệt tối đa nguồn âm ngoài, dò rất nhiều vị trí, cuối cùng cũng đo được; chiếc Seiko 5 mặc dù hở máy nhưng cũng rất khó để đo
– Steinhart Pilot: đặt microphone lên là nhận ngay, xung răng cưa có biên độ lớn (tiếng đập rầm rập), sai số 4s/ngày
– Made in China movement (test movement): đập rầm rập như búa, sai số thì cũng chát chúa luôn. Sai số 179 giây/ngày

2. Ứng dụng TimeGrapher

Ứng dụng này có thể được dùng trên cả iPhone và iPad với giá 12.99 $.

https://itunes.apple.com/us/app/watch-tuner-timegrapher/id991367080?mt=8

Phần mềm hoạt động theo nguyên lý dùng microphone của iPhone/iPad ghi lại xung động của bộ dao động, so sánh với xung đồng hồ chuẩn của iPhone/iPad. Kết quả đo cho ra các thông số: BPH, Sai lệch (Rate), Beat Error và Amplitude (nhiều hơn so với Kello) kèm theo đồ hoạ rất chuyên nghiệp (tương tự như những dòng máy đo chuyên dụng).

Thiết lập đo:

IMG_0179IMG_0178

Kết quả đo và so sánh với kết quả máy đo chuyên dụng

IMG_0878IMG_0180

Điểm trừ chung của những ứng dụng kiểu Watch Tuner Timegrapher hoặc Kello là microphone phổ thông có độ nhạy thu không cao, việc gắn microphone vào đồng hồ cũng khó khăn khiến cho việc đo không thuận tiện, kết quả đo không có độ chính xác cao như máy chuyên dụng./.

Đo độ chính xác của đồng hồ bằng công cụ có sẵn

Có nhiều phương pháp để xác định chiếc đồng hồ của bạn chạy nhanh hay chậm hơn so với một đồng hồ thời gian chuẩn tuyệt đối. Những phương pháp này khác nhau ở sự phức tạp trong quá trình thực hiện và trong độ chính xác của kết quả đo. Dựa trên những lượm lặt của cá nhân, tôi xin giới thiệu vài phương pháp để các bạn tự thực hành kiểm tra độ sai lệch của đồng hồ của mình.
1. Phương pháp thứ 1: Sử dụng mắt thường
Cần gì:
– Đồng hồ chuẩn, tốt nhất là đồng hồ chuẩn nguyên tử. Một trong số nguồn thời gian chuẩn được cung cấp trên website http://www.time.gov/timezone.cgi?Pacific/d/-8/java . Thời gian chuẩn được hiển thị dưới dạng XX:XX:XX;
– Và chiếc đồng hồ của bạn đang cần để so sánh
Trình tự:
– Bước 1: Đưa đồng hồ của bạn vào gần màn hình hiển thị, theo dõi đồng hồ chuẩn và đồng hồ cần đo (một cách chăm chú !), ghi nhớ lại vị trí kim giây khi đồng hồ chuẩn hiển thị XX:XX:00 (hoặc là một điểm chuẩn nào đó dễ nhớ). Lấy ví dụ như nếu tại thời điểm đồng hồ chuẩn (Reference Clock – RC) chỉ 9:30:00, đồng hồ cần đo chỉ 09:29:55, nghĩa là thời điểm lệch ban đầu (offset) sẽ là 05 giây. Khuyến khích các bạn dừng và chỉnh đồng hồ về cùng giá trị với RC để cho kết quả chính xác nhất, dễ quan sát nhất;
– Bước 2: Sau khi thiết lập xong (hoặc đã lấy giá trị offset) thì Đi chơi, ngủ, ăn, làm việc, vào facebook tán phét, blah blah, v.v…
– Bước 3: 1 ngày (24 tiếng) sau lặp lại Bước 1, ghi giá trị ra bảng Excel có: STT, ngày đo, sai lệch [giây/ngày hoặc quy đổi giây/năm], biến thiên (sai lệch giữa 2 ngày)

Ref Clock comparison

2.  Phương pháp 2: Dùng stopwatch
Cần gì:
– Đồng hồ chuẩn như phương pháp 1;
– Stopwatch, loại quartz hoặc dùng điện thoại;
– Và chiếc đồng hồ của bạn đang cần để so sánh
Trình tự:
– Bước 1: Lấy giờ chuẩn theo RC;
– Bước 2: Start stopwatch khi RC qua vị trí dễ nhớ (XX:XX:00);
– Bước 3: Theo dõi đồng hồ cần đo và Stop stopwatch khi kim giây của đồng hồ điểm chính xác tại một giá trị bất kỳ, ví dụ XX:XX:10
– Bước 3: Ví dụ khi RC qua giá trị 11:20:00, bắt đầu bấm stopwatch, khi kim giây của đồng hồ cần đo qua điểm 11:20:20, bấm stopwatch, giá trị chỉ là 19.2 giây. Suy ra đồng hồ cần đo nhanh 0.8, ngược lại, nếu stopwatch chỉ 20.5 giây thì đồng hồ cần đo đang chậm 0.5 giây.
Với phương pháp này, bạn nên thực hiện đo nhiều lần, lặp lại quy trình như trên, mỗi lần không quá 2-3 phút. Nhìn chung, phương pháp dùng stopwatch tiện lợi hơn khi muốn thực hiện nhiều phép đo, với sai số không đáng kể của stopwatch và RC thì sai số của phương pháp này chỉ nằm ở chỗ thời khắc bấm stopwatch.

Ref Clock and Stopwatch